Femicide: Een urgente kwestie, ook in Nederland

 

Wat is femicide en hoe groot is dit probleem in Nederland? Dit onderwerp wordt op social media regelmatig besproken, maar word in het nieuws of op tv weinig besproken en aangekaart.

 

Wat is femicide?

Het opzettelijk vermoorden van een vrouw of meisje is vrouwenmoord, ook wel femicide genoemd. In de meeste gevallen gaat dit om (ex)partners en vaak ook familieleden. Ook kan dit gaan om het feit dat een vrouw bijvoorbeeld lesbisch is of niet meer in de prostitutie wil werken. Femicide is een wereldwijd probleem. Wereldwijd werden door een familielid of (ex)partner 45.000 vrouwen vermoord in 2021. In Turkije werden onlangs in één dag acht vrouwen vermoord door hun (ex)partner. Femicide is dus sterk gerelateerd aan huiselijk geweld. Ondanks dat de term femicide al tweehonderd jaar bestaat, staat het woord op de dag van vandaag nog steeds niet in de Van Dale.

 

Signalen van huiselijk geweld

Een van de manieren om femicide te voorkomen is het tijdig helpen van slachtoffers van huiselijk geweld. Dit is niet al te gemakkelijk, omdat slachtoffers vaak te bang zijn om zelf hulp te zoeken door dreigingen van de dader(s). Het is ook zeker niet zeldzaam dat slachtoffers zelf niet realiseren dat ze in een situatie met huiselijk geweld bevinden, door bijvoorbeeld manipulatie of normalisering.

Het is daarom enorm van belang om de belangrijkste singalen van huiselijk geweld te herkennen:

• Bedreigingen
• Stalking
• Gedwongen seks
• Geweld
• Wurgen, verstikken en verdrinken
• Slachtoffer toont angst bij het spreken in het bij zijn van hun partner.

 

Femicide in Nederland

Er wordt niet veel over gepraat, maar femicide is een groot probleem in Nederland. Sterker nog, verhoudingsgewijs had Nederland de hoogste femicidecijfers in Europa in 2022. Op dit moment worden er bijna elke acht dagen een vrouw vermoord in Nederland, omdat ze vrouw is. In Nederland worden ongeveer 40 vrouwen per jaar vermoord door een (ex)partner. Vaak wordt de indrukt gewekt dat geweld tegen vrouwen in Nederland wel mee valt en relatief weinig is, dus hier zijn wat feiten op een rijtje:

• In 2022 was 52% van de vrouwen tussen 18 en 24 jaar slachtoffer van seksueel overschrijnend gedrag
• In 2022 was bij 2 op de 10 slachtoffers van fysiek seksueel geweld de dader een bekend persoon van het slachtoffer, het grootste deel van deze daders zijn huidige partners van het slachtoffer.
• 22% van de vrouwen tussen de 16 en 18 jaar zijn slachtoffer geweest van huiselijk geweld, 29% hiervan geeft aan met meerdere vormen van huiselijk geweld te maken hebben gehad.
• 1 op de vijf vrouwen krijgt te maken met partnergeweld
• Van alle Nederlandse vrouwen heeft rond de 73% seksueel grensoverschrijdend gedrag meegemaakt.
• Naar schatting maakt 1 op de 3 vrouwen ooit huiselijk geweld mee

  

Hoe andere landen femicide effectiever bestrijden

Spanje, Zweden en Servie zijn enorm actief in het bestrijden en voorkomen van femicide en krijgen veel lof voor de strategieën en systemen die zij gebruiken.

Spanje heeft een staatsstrategie ter bestrijden van geweld tegen vrouwen en is ook een enorme voorloper op het analyseren en registreren van femicide. Ze gebruiken een classificatie met 5 categorieën: seksuele femicide, sociale femicide, familiale femicide, (ex-)partner femicide en vicarious femicide. In Spanje wonen rond de 2,5 keer zoveel mensen dan in Nederland, in Nederland werden de afgelopen jaren ongeveer 43 vrouwen in totaal per jaar vermoord en in Spanje ongeveer 57 vrouwen in totaal. Relatief gezien komt femicide in Nederland dus veel vaker voor dan in Spanje.

In Servië werken ze vooral met het opstellen van mediarichtlijnen om te zorgen voor meer bewustwording en het verder traumatiseren van slachtoffers te verminderen. Ze hebben samen met Albanië en Montenegro ook een interactieve kaart waar femicides op worden aangekaart om een beter beeld te hebben en cijfers te verzamelen.

Ook in zweden hebben ze een strategie. Zij zetten zich in voor meer expertise in dit gebied creëren en een systeem op te bouwen waardoor vrouwelijke slachtoffers van geweld geholpen en opgevangen kunnen worden.

 

 

Geschreven door: Liv Hesseling

Bronnen: Amnesty international, CBS, NOS, Linda., atria.nl, WODC, sterkhuis.nl